Büyük Loca
| Makale serilerinden |
| Masonluk |
|---|
 |
Büyük Loca (veya benzer anlamda kullanılan Grand Orient), kardeşliğin en kapsamlı yönetim organı veya şehirlerde, eyaletlerde ya da ülkelerde benzer şekilde organize edilmiş olan gruplara verilen isimdir.
Masonluk kuruluşunda
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir Büyük Loca ya da Grand Orient, "Mavi Loca" veya "Zanaat'ın" olağan yönetim organı, özellikle Masonik jürisdiksiyon için bir "semboldür".[1] İlk Mason Büyük Locası, 1717 yılında İngiltere'de kurulan İngiltere Öncü Büyük Locası'dır ve kısa sürede İngiltere Büyük Locası olmuştur.[2] Bir Büyük Loca başkanına, "Grand Master" (Büyük Üstat) denilir ve diğer Loca memurlarında ise ön ek olarak "Grand" (Büyük) adı kullanılır. Bazı Büyük Localar tarafından yerel Büyük Localar, Locaların üye sayısı doğrultusunda örgütsel bir katman oluşturmak amacıyla kurulmuştur.
Dünyadaki en büyük localarını (ne de tüm Masonluğu) denetleyecek herhangi merkezi bir otorite yoktur. Bu nedenle ortak bazı temel çerçeveler doğrultusunda yapılansalar da, tüm bireysel Büyük Locaların politika ve uygulamaları birbirlerinden farklı oluşturulabilir. Merkezi bir otoritenin olmaması nedeniyle, Büyük Locaların birbirleri ile olan ilişkileri yalnızca dostane bir biçimde gerçekleştirilir.
Jürisdiksiyonlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Büyük Loca jürisdiksiyonları, genellikle belirli bir ulusal yönetim ya da devlet sınırı içerisindeki mason localarını yöneten Büyük Localar tarafından, kurulduğu sivil hükûmetlerin sınırlarına dayalı olarak oluşturulmuştur. Her Büyük Locanın işlevleri, kendi kural ve ritüelleri ve diğer Büyük Locaları tanımak için belirlediği kuralları diğer tüm Büyük Localardan bağımsızdır. Birbirini tanıyan iki Büyük Loca birbirleri ile "Amity" (dost) olduklarını söylerler. Amity iki Büyük Loca'nın meşru olarak birbirlerini tanıdıkları anlamına gelir ve dost olan localar diğer locayı veya alt gruplarını ziyaret etmeleri için üyelerine izin verebilir. Ya da tersi şekilde, başka bir Büyük Loca ile aralarında "dostluk münasebeti" (veya tanınması) bulunmayan diğer Büyük Locayı ziyaret etmeleri için üyelerine izin vermeyecektir. Aralarında dostluk bulunmayan Mason Locaları, genellikle aralarındaki aykırılık algılamaları nedeniyle birbirlerini tanımazlar.[3]
Ayrıca bazı istisnalar dışında; özellikle Güney Amerika'da Büyük Localar, İngiltere Birleşik Büyük Locası (UGLE) ile herhangi bir Büyük Loca tarafından tanımamışlardır. Grand Orient de France tanınan en büyük Avrupalı Büyük Locadır. İngiltere Birleşik Büyük Locası olsa da, Büyük İrlanda Locası ve İskoçya Büyük Locası hem kendi ülkelerinde hem de denizaşırı yerlerde pek çok masonluk örgütünü yönetmektedir. Kıta Avrupa ülkelerinde genellikle, ülke başına birden fazla Büyük Loca vardır. Tarihsel olarak, Amerika Birleşik Devletleri eyaletlerindeki Büyük Localar, başka devletlerdeki Büyük Localardan bağımsız olarak diğer eyaletlerde kurulan Büyük Locaları tanımışlardır. Bugün ABD'de birisi "ana" Büyük Loca ve bir de Prince Hall Büyük Locası olmak üzere iki Büyük Loca bulunmaktadır. ABD'deki "ana" Büyük Localar birbirlerini ve birbirlerinin Prince Hall meslektaşlarını tanırlar.
Prince Hall Masonluğu, kuruluşundan bu yana siyahi üyelerinin çokluğu nedeniyle ABD'deki diğer masonluktan etkin bir şekilde ayrım göstermektedir. Çeşitli felsefi ve teknik nedenlerden dolayı ABD "ana" Büyük Locaları bu tanımayı engellemişler veya Prince Hall Masonluğunun Masonik felsefeye uygun olarak hareket etmediğini kabul etmişlerdir. İlk başlarda tüm ABD için tek bir Büyük Loca bulunuyordu. Bu Büyük Locadan ayrılan Prince Hall Masonluğu ise günümüzde ABD'nin birçok eyaletinde ayrı Büyük Loca jürisdiksiyonlarında faaliyet göstermektedir. Yurtdışında bulunan birçok Prince Hall Locası (PHGL), Prince Hall Büyük Locası yönetimi altında ve genellikle ABD üslerinin yakınlarında bulunmaktadır. 1990'lı yıllardan bu yana hepsi olmamakla birlikte ABD Büyük Locaları ve Prince Hall Büyük Locaları arasında dostluklar teşvik edilmiş ve üyeler arasında birbirlerini karşılıklı olarak tanıma ziyaretleri yapılmaya başlanmıştır.
Diğer masonik organlar ile ilişkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yalnızca Skoç Riti ve Shriners gibi Usta Masonlar olarak kabul edilen diğer kuruluşların kendi yönetim organları bulunur ve bunlar Büyük Loca olarak adlandırılmazlar. Faaliyet gösterdikleri Büyük Loca jürisdiksiyonlarına karşı doğrudan sorumlu değildirler. Bunun gibi diğer masonik müttefikler ile ilişkili ve bağımsız olan OES ve DeMolay bulunmaktadır. Ancak bununla birlikte; bu kuruluşların yönetim organları, bir kural olarak kendi bölgelerindeki Büyük Localarını Masonluk otoritesi olarak kabul ederler.
Diğer kuruluşlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Oddfellows, Elks gibi diğer benzeri kardeşlik grupları olan Büyük Localar, Orange Order'da olduğu gibi Masonluk konusunda kendi organizasyon modeli tabanlarına sahiptirler.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Masonik Büyük Localar listesi - sisteme uygun ya da tanıma konuları ne olursa olsun, bir Büyük Mason Locası olduğunu iddia eden kuruluşların listesi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Albert G. Mackey. Mackey's Revised Encyclopedia, Vol. 2, p. 1003, "Symbolic Degrees," and p. 1004, "Symbolic Lodge," The Masonic History Company, Chicago: 1946.
- ^ Morris, S. Brent. Complete Idiot's Guide to Freemasonry. New York: Alpha, 2006. p. 9
- ^ Bundy, Harry W. "Determining Recognition" 6 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Phoenixmasonry.org. From Proceedings of the Seventh Rocky Mountain Masonic Conference, Rocky Mountain Consistory No. 2, Denver, Colorado on July 11, 1958.
